Νέα έρευνα υποστηρίζει ότι ο πρώτος “γερανός” που έχει υπάρξει ποτέ παγκοσμίως χρησιμοποιήθηκε από τους αρχαίους Έλληνες 150 χρόνια νωρίτερα απ’ ό,τι γνωρίζαμε.

Για λύση του μυστηρίου σχετικά με τον τρόπο που οι αρχαίοι Έλληνες έχτιζαν τους ναούς τους, κάνει λόγο επιστημονική έρευνα, καθώς διαπιστώθηκε ο “πρώτος γερανός” που έχει υπάρξει ποτέ παγκοσμίως.

Σύμφωνα με την εν λόγω μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Annual of the British School at Athens, οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν “γερανούς” 150 χρόνια νωρίτερα από ό,τι γνωρίζαμε. Μερικοί από τους αρχαιότερους ναούς μας κατασκευάστηκαν με τη χρήση ενός περίπλοκου συστήματος σχοινιών, μοχλών και κορμών, περίπου πριν από 2.700 χρόνια.

Πριν από τους Έλληνες, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν μεγάλες ράμπες για να σηκώσουν τεράστια πέτρινα μπλοκ για την κατασκευή ναών και πυραμίδων. Αυτό άλλαξε με την εφεύρεση του γερανού, ένας τρόπος τόσο αποτελεσματικός, που δεν έχει αλλάξει σχεδόν καθόλου στο πέρασμα των ετών.

“Η κύρια ανακάλυψη των Ελλήνων στην κατασκευαστική τεχνολογία είναι ο γερανός. Δεν είναι γνωστό ότι οι προηγούμενοι πολιτισμοί τον χρησιμοποιούσαν και παραμένει βασικό μηχάνημα στις κατασκευές χωρίς σημαντικές αλλαγές εδώ και σχεδόν 25 αιώνες” δήλωσε ο αρχαιολόγος Αλεσάντρο Πιερατίνι από το πανεπιστήμιο Notre Dame της Ιντιάνα, στις ΗΠΑ.

Με τα μέχρι πρότινος στοιχεία που είχαμε, γνωρίζαμε ότι οι Έλληνες σκέφτονταν την ιδέα του γερανού τον 6ο αιώνα π.Χ. Ωστόσο, η νέα μελέτη δείχνει ότι γινόταν χρήση ενός πολύπλοκου συστήματος ανύψωσης σχεδόν 150 χρόνια νωρίτερα. Αυτό προέκυψε από τις αυλακώσεις που είχαν χαραχθεί σε πέτρινους όγκους που έχουν απομείνει σε μερικούς από τους πρώτους ναούς των αρχαίων Ελλήνων.

Χτισμένες στα Ίσθμια και την Κόρινθο, οι τεράστιες κατασκευές έγιναν με τη χρήση πέτρινων μπλοκ βάρους 400 κιλών κάποια στιγμή τον 7ο αιώνα π.Χ. Ανάλυση των αυλακώσεων σε συνδυασμό με πειράματα με σχοινιά όπως θα γίνονταν σε εκείνο το σημείο της ιστορίας, αποκαλύπτει ότι οι πέτρες έχουν ανυψωθεί και έχουν τοποθετηθεί προσεκτικά στη θέση τους. Τα σχοινιά πέρασαν μέσα από τις αυλακώσεις και τυλίχθηκαν γύρω από την πέτρα, πριν ανασηκωθούν με ένα γερανοειδές εξάρτημα.Οι τομές και τα αυλάκια σε μερικά από τα μπλοκ υποδηλώνουν ότι αυτά μπήκαν στη θέση τους αφού άρθηκαν χρησιμοποιώντας ένα έξυπνο σύστημα κυλίνδρων και μοχλών. Αυτό έθεσε τη βάση για τους μεταγενέστερους, πιο πολύπλοκους γερανούς που βοήθησαν τους Έλληνες να κατασκευάσουν γιγάντιους ναούς.

Ερμηνεύοντας τις αύλακες περίδεσης. Η ανύψωση, η τοποθέτηση και η γένεση της Ελληνικής Μνημειακής αρχιτεκτονικής.

Οι πρώτες λιθόπλινθοι της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής, των ναών των μέσων του 7ου αιώνα π.Χ. στην Ισθμία και την Κόρινθο, θέτουν ένα πρόβλημα για την κατανόηση των αρχών της λίθινης οικοδομικής. Αυτό το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους είναι η παρουσία αυλάκων ερμηνευμένων λογικά ως ένα μέσα για μετακίνηση των πλίνθων με σχοινιά. Ωστόσο οι ερευνητές διαφωνούν ως προς τον τρόπο με τον οποίο αυτά τα σχοινιά θα χρησιμοποιούνταν και σε ποιο κατασκευαστικό στάδιο. Οι πρώτοι ανασκαφείς των δύο ναών πρότειναν ότι τα σχοινιά θα εξυπηρετούσαν την ανύψωση κάθε λιθόπλινθου στη θέση της, και ύστερα απομακρύνονταν από τις αυλακώσεις όταν η λιθόπλινθος είχε τοποθετηθεί σε επαφή με τη διπλανή της.

Αργότερα ερευνητές απέρριψαν αυτή τη θεωρία τόσο ως αντιφατική με τα τεκμήρια όσο και τεχνικά ανέφικτη, αμφισβητώντας αν ανυψωτικές μηχανές χρησιμοποιούνταν στην αρχαιοελληνική οικοδομική ήδη από τα μέσα του 7ου αι. π.Χ. Επί του παρόντος, η ευρέως αποδεκτή θεωρία υποστηρίζει ότι ο γερανός εμφανίστηκε στον Ελληνικό κόσμο μόνο στον ύστερο 6ο αι. π.Χ.
Μια εναλλακτική υπόθεση είναι ότι οι αύλακες ανοίγονταν νωρίς στην κατασκευαστική διαδικασία ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σχοινιά για τη μετακίνηση των λιθόπλινθων μέσα στο λατομείο.

Μια εναλλακτική υπόθεση είναι ότι οι αύλακες ανοίγονταν νωρίς στην κατασκευαστική διαδικασία ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σχοινιά για τη μετακίνηση των λιθόπλινθων μέσα στο λατομείο.

Ωστόσο, η «ανυψωτική» θεωρία συνεχίζει να βρίσκει υποστηρικτές. Η διευκρίνηση της σημασίας αυτών των παράλληλων αυλακώσεων είναι έτσι ένα θέμα ιδιαίτερης σπουδαιότητας για την ιστορία της αρχαίας ελληνικής οικοδομικής. Αυτό το άρθρο, επανεκτιμά την εναλλακτική θεωρία με βάση την επανεξέταση των τεκμηρίων, και αποδεικνύει πως η ιδέα ότι οι αύλακες χρησίμευαν για την ανύψωση είναι η πιο εύλογη. Επιπλέον, το άρθρο υποστηρίζει ότι οι πρόδρομοι του γερανού εμφανίστηκαν στην Ελλάδα πολύ πριν τα τέλη του 6ου αι.